Is lìnguas minorizadas sighint is camineras issoro andende a manu tenta cun is novidades tecnològicas. Fintzas su 2024 de Sardware ddu podimus contare comente un’annu ricu de ainas e de fainas pro su benidore de su sardu in s’informàtica.
Giai a comintzu de annu (a concruos de freàrgiu) amus pòdidu chistionare de is atividades nostras in sa resonada fata cun Delphine Lebédel, diretora de s’iscuadra de localizatzione de Mozilla: s’allega in lìnia, cun is ativistas nostros Flavia Floris (dotoranda de su programma de Tradutzione, gènere e istùdios culturales de s’Universitat de Vic in Catalugna) e Adrià Martín (de s’Universidade Istatale de Califòrnia), acontessiat in ocasione de su primu anniversàriu de sa versione in sardu de Firefox, unu de is navigadores web prus istimados dae is utentes e nàschidu binti annos a como, su 2004. Amus faeddadu de ainas informàticas comente Firefox, DuckDuckGo, Mastodon, VLC, Telegram e àteras. Sa resonada, chi nde cussigiamus sa visione pro mèdiu de custu ligàmene de recùperu, est unu de is esempros chi serbint a cumprèndere sa filosofia chi nos ghiat e is obietivos chi bolimus cunsighire.
In custu annu intreu, àteras sunt is tratas de su traballu nostru chi amus lassadu in caminu: cun s’interventu de Flavia in S’Indipendente in contu de lìnguas in foras de Google Translate; cun s’intervista a Ivano Peddis in La Voce del Sarrabus; in sa resonada chi (torra cun Ivano) est parte de su format “In su corru ‘e sa furca”; in is partetzipatziones a su Fèstival “Fàulas” de s’Assemblea Natzionale sarda (galu cun Flavia) e a su Linux Day de Macumere (cun Luca Meloni).
Su lunis de Pasca at imbetzes bidu sa lughe “Neosardofonia – Impera e impara”, grupu de Telegram cun argumentu lìberu pro gente chi bolet praticare su sardu, un’ispàtziu seguru pro fatzilitare s’impreu de sa lìngua. A su presente ddoe at 81 membros in intro cun allegas die cun die.
Ma est in maju chi est essida a campu sa versione in sardu de Common Voice, su pachete de datos de boghe abertos prus mannu de su mundu. Common Voice est un’initziativa de Mozilla nàschida pro imparare a is màchinas comente chistionat sa gente. Totu sa gente. Sa diversidade de is atzentos nostros, difatis, est fundamentale pro lòmpere a una calidade cumplessiva bona de su progetu: prus variedades linguìsticas bolet nàrrere sistemas prus rapresentativos e pretzisos in su benidore. Chie si siat podet collaborare registrende sa boghe sua, aprovende o refudende sa de àtere, agiunghende o revisionende testos.
Propostas e protestas: su mese de trìulas amus istèrridu una lìtera pùblica indiritzada a su guvernu sardu ca nd’ant bogadu is resursas linguìsticas e culturales dae is sitos istitutzionales suos. Custos is obietivos: torrare a pònnere a disponimentu su prima possìbile totu su materiale didàticu e de àtera genia chi bi fiat in su situ de Sardegna Cultura; ripristinare is testos originales de sa versione in sardu de cussu situ; acontzare sa tradutzione de sa versione in sardu de Sardegna Digital Library, chi est mala a beru, sostituende·la cun una a norma, chi sigat unu modellu linguìsticu coerente; torrare a carrigare is libros chi bi fiant annos a como in totu is duos sitos, e chi a pagu a pagu sunt isparèssidos.
Serrende·dda, comente amus iscritu pagas dies a como, semus traballende a s’inclusione su sardu a Android. A como is utentes chi tenent unu dispositivu cun sa versione 15 (essida su 15 de ladàmine) podent giai cunfigurare su sardu comente lìngua.
Su chi bolimus pro su 2025 dd’amus a àere sighende cun su traballu nostru. Tenimus medas progetos pro chi su pòpulu nostru retzat un’ecosistema de aplicatziones lìberas, èticas, e in sardu. Ma tenimus bisòngiu de agiudu e chie si siat podet contribuire a sa batalla nostra cun una donatzione o agiunghe·si a nois: tradutzione, disinnu, gestione de retes sotziales, programmatzione. Onni agiudu at a èssere fundamentale pro sighire a mantènnere su sardu bivu in s’àmbitu digitale. Is istùdios narant chi in custu sèculu ant a isparèssere intre su 50 e su 90% de is idiomas de su mundu. Est responsabilidade de onni persone sa de contribuire a sa mantenidura de su sardu e no est unu sacrifìtziu mannu a impreare tecnologia rispetosa de sa diversidade linguìstica.
0 commenti